PORTFÖY DENGELEME ÜZERİNE BİR ÖRNEK: %50 HES, %50 AGA
Portföy dengeleme yatırım fonlarını yönetmek için yurtdışında yaygın olarak kullanılan bir yöntem. Yatırıma başlarken portföydeki fonların ya da varlıkların oranları belirleniyor. Bu oranlardan sapma oldukça, başlangıç oranlarına geri dönülüyor.
İki türlü uygulanıyor:
1-Belli dönemlerin sonunda portföy gözden geçiriliyor, portföydeki varlık yada fon dağılımı, başlangıç oranlarına geri döndürülüyor. 3 ayda bir, 6 ayda bir, yılda bir, varlık dağılımları başlangıç oranlarına geri döndürülüyor.
2-Varlık dağılımlarında belli bir sapma oranı belirleniyor. %10, %20, %30 gibi. Bu sapma gerçekleşene kadar portföye dokunulmuyor. Sapma ne zaman gerçekleşirse, portföy başlangıç dağılımına geri döndürülüyor.
Uzun süredir acaba bizim piyasada portföy dengeleme uygulanabilir mi, uygulanırsa sonuçları ne olur, diye düşünüyordum. Akşam kafayı taktım ve bu çalışma ortaya çıktı.
Herkesin bu çalışmayı anlamasını beklemiyorum ama en azından fonları yönetmek için böyle de bir yöntem varmış, 31/12/2014-31/12/2024 aralığında HES ve AGA fonlarında böyle sonuçlar vermiş, diyerek incelenmesinin faydalı olduğunu düşünüyorum. Tabi ki, bu çalışmadaki verilerin ileriye doğru aynı şekilde gerçekleşeceğinin ve aynı getirileri sağlayacağının garantisi yok. Verileri ay sonlarında değil de, farklı bir tarihte alsaydım bile, bambaşka sonuçlar çıkabilirdi. Dediğim gibi, portföy dengeleme yurtdışında yaygın kullanılan bir yatırım yöntemi ve bilinmesinde fayda var.
Gelelim çalışmaya;
-31/12/2014 ve 31/12/2024 dahil olmak üzere ayın son gününde net asgari ücretin %10’u kadar katkı payı yatırıldığını varsaydım.
-Her ay sonunda net asgari ücretin %5’i ile HES, %5’i ile AGA alındı. HES ve AGA’yı seçme nedenim son dönemde faizli ve faizsiz tarafta en iyi getirileri sağlamış olmaları. Bunun yanında sistemde altın ve hisse senedi ağırlığının belirgin bir şekilde gözlenmesi altın ve hisse dağılımının iyi bir örnek olacağını düşündürdü..
-AGA fonu faizsiz, HES fonu faizli olanlarda sunuluyor. Faizli planlardakiler faizsiz fonlardan seçim yapabiliyor.
-HES için 26.615,12 lira AGA için 26.615,12 lira olmak üzere toplamda 53.230,25 lira para yatmış oldu.
-Çalışma için devlet katkısı fonu kullanmadım, dediğim gibi amacım HES ve AGA’daki birikimleri görmek.
-Stopaj, fon toplam gider kesintisi iadesi hesaplamadım. Sadece ne kadar getiri olacağını görmek istedim.
-Hiç fon dağılım değişikliği ve dengeleme yapılmasaydı ve net asgari ücretin %5’i HES, %5’i AGA’ya düzenli olarak yatırılsaydı, elde edilecek birikim HES’te 233.206,11 lira ve AGA’da 158.100,75 lira olmak üzere toplamda 391.306,86 liraya ulaşacaktı.
-Çalışmayı dört faz yaptım. 1. fazda 6 ayda bir dengeleme, 2. fazda yılda bir dengeleme, 3. fazda %10’luk değişimlerde dengeleme ve 4. fazda %20’lik değişiklerde dengeleme yapıldığını varsaydım.
-İlk ve ikinci fazlarda belirli dönemde dengeleme yöntemini seçtim. Bu yönteme göre iki dönem belirledim. Birinci fazda 6 ayda bir dengeleme yaptım, ikinci fazda yılda bir. Her dönemin sonunda portföydeki varlıkları topladım, çok olandan fondan, az olana, ay sonu fiyatlarından para aktarıp, az olan fonu aldım. Gerçek hayatta valör nedeniyle her işlem yapıldığında, fon fiyatları ve alınan fon adedi farklı olacaktır.
Birinci faz 6 ayda bir dengeleme yapmaktı. Buna göre HES’te 210.859,10 lira AGA’da 208.090,56 lira olmak üzere toplamda 418.949,66 lira birikti.
İkinci faz yılda bir dengeleme yöntemi idi. Yılda bir dengeleme yapılan portföyde HES’te 207.182,81 lira AGA’da 204.462,73 lira olmak üzere toplamda 411.645,54 lira birikti.
3. faz HES ve AGA arasındaki fark %10’a ulaştığında dengeleme yapma yöntemiydi. Bu fazda dengelemeyi %10 farkı ilk gördüğüm ay değil, takip eden ayda yaptım ki, böylece hem daha az dengeleme yapmış oldum, hem de fon fiyatlarında oluşan trendden biraz daha faydalanma olanağı olacağını, düşündüm. Bu portföyde de HES’te 223.259,99 lira ve AGA’da 196.392,93 lira olmak üzere toplamda 419.652,92 lira birikmiş oldu.
Son faz %20 fark sonrası takip eden ayda dengeleme yaptım. HES ve AGA arasındaki fark %20 açıldığında yaptığım portföyde HES 199.696,77 liraya AGA 210.925,77 liraya ulaştı. Portföy toplamı 410.622,54 lira oldu.
SONUÇLAR
1-Her halükarda dengeleme yapılan portföyler hiç dengeleme yapılmayan portföye göre daha fazla getiri sağladı. Ancak çalışmada valör süreleri dikkate alınmadı. Valör süreleri dikkate alındığında aynı getiriler oluşmayabilirdi.
2-En yüksek getiri HES ve AGA arasında %10 fark oluştuktan sonra takip eden ayda yapılan dengeleme portföyünde oluştu. Bu portföyün toplamı 419.652,92 liraya ulaştı. Hiç dengeleme yapılmayan portföy 391.306,86 idi. İki portföy arasında dengeleme yapılan portföy lehine %7,2 fark oluştu.
3-Hiç dengeleme yapılmayan portföyde HES’in portföydeki oranı en yüksek seviyede oluşurken, AGA en düşük seviyede oluştu.
4-En fazla dengeleme ihtiyacı %10 fark ile yapılan dengeleme portföyünde ortaya çıktı. 10 yıllık dönemde tam 36 kez dengeleme yapıldı.
5-En az dengeleme ihtiyacı yılda bir dengeleme yapılan portföyde oldu. Her yıl sonunda bir kez olmak üzere toplamda 10 kez fon dağılım değişikliği yapılmış oldu.
Çalışmayı incelemek isteyenler için link:
