OKS’DE PORTFÖY OLUŞTURMA
OKS’de nasıl bir portföy dağılımı yapmalı, sorusunun cevabı herkesin kendi risk algısına göre değişiyor. OKS’de çalışanların yılda 6 kez fon dağılımını değiştirme hakları bulunuyor. Ancak çalışanların finansal okur yazarlıklarının düşük olduğu varsayılarak, çok fazla fon içinden, tercih yapmak için uğraşmaları gerekmesin; düşüncesiyle fon çeşitliliği azaltılmış. Portföy yönetim şirketlerine getiri sağlamaları için daha çok inisiyatif alanı açılmış. Her ne kadar fon çeşitliliğinin az olduğundan şikayetçi çalışanlar olsa da, sistemin getirisinin enflasyon üzerinde gerçekleşmesi bir başarı olarak ortada.
Kişilerin risk algısını belirleyen diğer unsurları (cinsiyet, çocuk sahibi olma, gelirin miktarı, tasarruflarının büyüklüğü, evinin-arabasının olması vb) dışarıda bırakıp, sadece yaş odaklı bir bakış açısıyla genç çalışanların, portföylerinde agresif değişken fonlara daha fazla, başlangıç fonları ve standart fonlara nisbeten daha az yer verilmesi gerektiği söylenebilir. Örneğin 18 yaşındaki bir çalışan agresif değişken fon ve OKS standart fondan bir portföy oluşturarak, portföyünün büyük bir kısmını agresif değişken fona ayırabilir. Daha sonrasında da isterse her yıl, isterse her beş yılda bir portföyündeki agresif değişken fonların bir bölümünü kademeli olarak OKS standart fonlarla değiştirebilir. 45 yaşından sonra portföye düşük miktarlarda başlangıç fonu ve muhafazakar değişken fon ilave etmeye başlamak, emeklilik dönemine daha istikrarlı bir portföy ile girilmesini sağlayacaktır. 50-55 yaş aralığında ise OKS standart fonları azaltıp, başlangıç ve muhafazakar değişken fonları artırmak ve 56 yaşında portföyün tamamının başlangıç ve muhafazakar değişken fonlardan oluşması, emeklilik döneminde olası piyasa dalgalanmalarından portföyü koruyacaktır.
Bir başka portföy örneği ise şöyle oluşabilir: 18 yaşında sisteme giren ve portföyünün tamamını agresif değişken fonlardan oluşturan bir çalışan, 38 yaşına kadar hiç portföy değişikliği yapmayabilir. 38 yaşından sonra portföyünün tamamını bir düşük risk grubundaki atak/dinamik/büyüme değişken fonlarına aktarabilir. Böylece portföyün riski bir kademe azaltılabilir. 48 yaşına geldiğinde ise, portföyün tamamını dengeli değişken fon ve OKS standart fonlarla değiştirebilir. Emekli olmadan bir yıl önce, yani 55 yaşında portföyün tamamını başlangıç fonları veya muhafazakar/temkinli değişken fonlara aktaran bir çalışan, emeklilik dönemine hazırlanmış olur.
Bir diğer varsayımda ise 18 yaşında işe başlayan bir çalışan %100 agresif değişken fon alabilir portföyüne. Daha sonra her yıl her yıl portföyün 0,025’i (yüzde ikibuçuk) atak/dinamik/ büyüme fonlarına aktararak 20 yıl sonra yani 38 yaşına %50 agresif değişken fon, %50 dengeli değişken fon ile girebilir. 48 yaşına kadar hiç portföyüne dokunmayacak, sadece izleyecek olan çalışan 48-55 yaş aralığında portföyünü kademeli olarak OKS standart fona aktarabilir. Emekliliğine kalan son yılında da portföyünü muhafazakar değişken fon ve başlangıç fonlarına aktaran çalışan 56 yaşında risksiz bir portföyle emekliliğe merhaba diyebilir.
