2019’UN BEREKETİ ÖRNEK PORTFÖYLERİ COŞTURDU

İyisiyle, kötüsüyle 2019 geride kaldı. Fakat çok ilginç bir şekilde 2019’da kazandırmayan varlık yok. Borsa da, altın da, faiz de, dolar da kazandırdı. Genellikle yıl bazında tek bir yatırım enstrümanı çok kazandırır, diğer enstrümanlar da onu takip eder. Bütün yatırım enstrümanlarının aynı dönemde yüksek getiri kaydettiği böyle bir yıl pek görülmemiştir. Özellikle FED’in faiz artışlarından vazgeçerek tekrar faiz indirimine gitmesiyle yatırımcıların artan risk iştahı, hisse senedi piyasalarındaki coşkunun devam etmesini sağlıyor. Yurt içinde de geçen yıl marjinal bir atakla bütün piyasaları alt-üst eden dövizin bu yıl sakin kalması ve yüksek oranlı faiz düşüşleri paranın riskli varlıklara akışını kolaylaştırdı. Bunun etkisiyle Örnek Portföy’ün getirileri enflasyonun çok üzerinde gerçekleşti. En az riskliden en yüksek riskliye kadar bütün portföyler enflasyon üzeri getiri sağlarken, yatırım enstrümanı bazında daha da yüksek getiriler oluştu. Gelin bakalım hangi fonlar hangi yatırım enstrümanlarıyla Örnek Portföy’e nasıl katkı sağlamış, portföyün yüzünü nasıl güldürmüş.

Öncelikle hemen hatırlatalım; Örnek Portföy’lerde getiri olarak sunulan değerler aynı türdeki BES fonlarının ağırlıklı ortalamaları üzerinden hesaplanıyor. Yani buradaki fon türlerinin getirileri emeklilik şirketi bazında farklılık gösterecektir. Diğer yandan tabloda kullanılan rakamların bir ortalama olduğunu göz önüne alındığında, aynı portföy yapısıyla daha yüksek veya daha düşük getiri elde edilmiş olabilir.

MUHAFAZAKAR PORTFÖY

Risk sevmeyen, BES dışında birikimi olmayan, yaş itibariyle emekliliği yaklaşmış katılımcılara önerilebilecek olan Muhafazakar Portföy’de bu yıl faizlerdeki yüksek oranlı düşüşler, portföyün getirisini olumlu etkiledi. Muhafazakar Portföy’de yer alan fonlar, yüksek oranda borçlanma aracına yatırım yapan, faiz getirisi elde eden kamu borçlanma araçları fonları ile standart fondan oluşuyor. Portföyde yer alan ufak miktardaki altın fonunun yıllık %31,96’lık yükselişi portföyün getirisini biraz daha yukarı çekti. Ancak muhafazakar portföy yıllık bazda diğer portföylerin getirisine ulaşamadı.

DENGELİ PORTFÖY

Risk alabilecek ama sabit bir getiriden de vazgeçmeyen katılımcılar için tasarlanan Dengeli Portföy’de hisse senedi fonları ve altın fonlarının toplamı neredeyse portföyün yarısı kadar. Ortalamada hisse fonların yıllık yükselişi %37’e ulaşırken Kıymetli Maden fonlarının getirisi de %31,27 olarak gerçekleşti.  Bu da dengeli portföyün yıllık getirisini %30,2’e taşıdı.

DİNAMİK PORTFÖY

Yaş olarak daha genç, olası kayıplarını telafi edebilecek zaman sahip veya piyasalarda kazanmak da var-kaybetmek de diyen, katılımcılar için önerilen Dinamik Portföy’de riskli yatırım araçlarını içeren fonlar ağırlıkta. Ancak 2019 yılında en riskliden en risksize kadar bütün yatırım araçlarının getirisinin yüksek olması Dinamik Portföyün yıllık bazda %31,7 getiri sağlamasına neden oldu.

RİSKLİ PORTFÖY

Hayata yeni başlamış ve risk algısı geniş olan, belki de riske edebildiği birikimlerinin küçüklüğü nedeniyle çok rahat kayba razı olabilecek katılımcılar için tasarlanan Riskli Portföyün içinde hisse senedi, altın ve kamu dış borçlanma araçları fonları mevcut. Türk Lirası faiz getirisi vadeden yatırım enstrümanları riskli portföye alınmadı. Bunun yerine döviz cinsinden borçlanma araçlarına yatırım yapan Kamu Dış Borçlanma Araçları Fonu portföyde %15 oranında yer alıyor. Riskli Portföy yıllık  %32,76 getiri sağlarken, altı aylık getiride diğer portföylere nazaran en düşük getiriye sahip.

KATILIM PORTFÖYÜ

Katılım Portföyü aslında yapı itibari ile Dengeli Portföy ile Dinamik Portföy arasında bir yapıda. Ancak bireysel emeklilik sistemindeki katılım hisse senedi fonlarının ortalamada %59,03 gibi bir getiri sağlaması Katılım Portföyü’nün getirisini artırırken, riskini de artırdı ve Katılım Portföyü’nü yılın en yüksek getiri sağlayan portföyü yaptı. Üç aylık, altı aylık ve yıllık getiride şampiyon olan Katılım Portföyü’nün getirisi %34,85’e ulaştı.

Şimdi aklınıza şöyle bir şey gelebilir: Katılım hisse senedi fonları ortalamada %59, hisse senedi fonları %37,altın ve kıymetli madenler fonları yıllık bazda %31 getiri sağlamış. Portföy yapmaya gerek yok. Bunlardan birine yatırım yapıp getiriyi daha da yükseltmek mümkün, diyebilirsiniz. Evet haklısınız, fakat tek bir fona veya tek bir varlığa yatırım yapmak, diğer varlıkların getirilerinden mahrum kalmanın yanında, portföyde aşırı risk taşımak anlamına gelir. Ya yatırım yaptığınız varlık veya fonun değeri artmaz ise ne olacak? Fiyatının düşmesini boş verin, fiyatı aynı kalsa bile enflasyon nedeniyle satın alma gücü azalacak olan birikimleri korumak ancak portföy çeşitlendirmesi ile mümkün olur.

*Para Dergisinin 5-11 Ocak 2020 tarihli sayısında yayınlanmıştır.