2019’DA OKS TABANI GENİŞLİYOR

2017 yılında başlayan OKS sistemi ile bugüne kadar yaklaşık 13 milyon çalışan, sisteme dahil edildi.  TC vatandaşı olan ve 45 yaşın altında olan çalışanların, brüt ücretlerinin %3’ü kesilerek, katkı payı olarak BES şirketlerine ödendi. Sistemde halen katkı payı ödemeye devam eden beş milyon katılımcı var. Katkı payları ve getirileri 4,5 milyarlık bir birikime ulaştı. İki yılda gelinen bu seviye OKS yoluyla sistemde çok ciddi birikimler olabileceğini gösteriyor.

5-9 ÇALIŞANI OLAN İŞVERENLER

Yeni yılda OKS tarafında yeni bir faz başlayacak. En az 5 en çok 9 çalışanı olan işverenler kapsama alanına giriyor. Mevzuat, çalışanlarını OKS’ye dahil etme sorumluluğunu işverene veriyor. Bu işverenler çalışanların, TC vatandaşı ve 45 yaş altı olanlarını, bir OKS sözleşmesiyle sisteme dahil edecek. Peki, nasıl olacak? Bireysel emeklilik şirketlerinin hemen hemen hepsinin internet sitelerinde işverenler için hazırlanmış, teklif alma ve sisteme kayıt için oluşturulmuş sayfalar mevcut. İşveren bu siteleri inceleyerek hangi şirket kendi çalışma sistemine uygun, hangisi daha kolay bir çalışma yöntemi öneriyor ise, o şirketle çalışmaya başlayabilir. Yani hangi bireysel emeklilik şirketiyle çalışılacağı konusunda tercih işverene ait.

Plan seçimi konusunda da tercih hakkı öncelikle işverende. BES şirketleri tarafından kendisine sunulan planları ve fonları inceleyerek, çalışanları için hangi planın daha verimli olacağını değerlendirmesi ve işverenden buna uygun plan seçimi yapması bekleniyor. Ayrıca isteyen çalışanlar adına, fon dağılım değişikliği hakkını da işverenin kullanması mümkün.

Ha, işveren, ben bunlarla uğraşamam diyor ise, BES şirketiyle anlaşarak, plan seçimi ve çalışanların fon dağılım değişikliği hakkını BES şirketine bırakabilir. Bu durumda işverenin üzerine düşen, çalışanın brüt ücreti üzerinden %3 kesinti yaparak, maaş ödemesinin ertesi günü BES şirketine yatırmasıdır.

YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİKLER

Yılın son günlerinde Gönüllü BES ve OKS tarafında yapılan değişiklikler resmi gazetede yayınlandı. Ana başlıklar itibariyle değişikliklerin neler olduğuna şöyle bir göz atalım:

1-OKS’den ayrılan çalışan

Yapılan yeni düzenleme ile OKS’den ayrılan çalışanlar sisteme dahil olmayı talep ederler ise, tekrar sisteme dahil edilebilecek. Önceki yönetmelikte bunun yolu kapalıydı. Diğer taraftan sistemden ayrılan çalışanların sisteme tekrar dahil edilmeleri konusunda da düzenleme yapıldı. Daha önce işverenleri tarafından OKS’ye dahil edilen ancak cayma hakkını kullanarak ayrılan çalışanlar, üç yıl içinde bir defalığına otomatik olarak emeklilik planına tekrar dahil edilecekler. Bakanlık bu süreyi bir yıla kadar azaltmaya ve beş yıla kadar artırmaya yetkili kılınıyor. Bu durumda 2019 yılında tekrar yoklanması beklenen, 2017’de OKS’ye dahil edilen çalışanların, 2020 yılında yoklanması beklenebilir.

2-Yaş tesbiti

Daha önceki yönetmelikte çalışanların yaşının tesbitinde, işverenlerin OKS’nin kapsama alanına girdiği tarihteki yaşı baz alınıyordu. Örneğin, 1 Temmuz 2018’de işveren kapsama alanına girmiş ise, çalışanların bu tarihte 45 yaşını doldurup-doldurmadığına bakılıyordu. Yeni düzenleme ile çalışanların 45 yaşını doldurup-doldurmadığının tesbitinde emeklilik planına dahil edilmeleri gereken takvim yılının ilk günü baz alınacak. Daha önce sisteme dahil edilen çalışanların 45 yaşını doldurup doldurmadığının tesbitinde ise 1 Ocak 2017 tarihi esas alınacak.

3-18 yaş altı çalışan

Yeni düzenleme ile 18 yaşını doldurmamış çalışanlar da OKS’ye dahil edilebilecek. Ancak gönüllü BES tarafında da 18 yaş altının sisteme dahil edilmesi konusunda bir talep var idi. Gönüllü BES tarafındaki bu talebin şimdilik karşılanmadığı görülüyor.

4-İşten ayrılan çalışan

Daha önceki yönetmelikte işten ayrılan çalışan için iki seçenek öngörülmüştü. Çalışan isterse brüt asgari ücretin %3’ü oranından az olmamak üzere, dışarıdan katkı payı ödemeye devam edebilir veya sistemdeki birikimini ve devlet katkılarını (hakediş sürelerine uygun olarak) alıp çıkabilirdi. Yeni yönetmelikte çalışan bu iki seçenek konusunda herhangi bir talepte bulunmaz ise, çalışanın sertifikasının ‘askıya’ alınacağı ifade ediliyor. Böylece çalışanın işten ayrılsa bile, birikimi sistemde kalıp değerlenmeye devam edebilecek.

ASGARİ ÜCRET ARTTI

2019’un ilk altı ayı için belirlenen asgari ücret, brüt 2,558 lira, net 2,020 lira olarak belirlendi. Bu durumda asgari ücretli bir çalışanın OKS’ye ödeyeceği katkı payı 76 lira oldu. Bu yıl sisteme ilk defa girecek olan çalışanlara başlangıç fonları sunulacak ve başlangıç süresi olan iki ayı tamamladıklarında devlet katkısı hesaplarında bin lira başlangıç devlet katkısını görecekler. Sisteme geçen yıl ocak ayında girenler ise, eğer herhangi bir fon tercihinde bulunmamışlarsa, otomatik olarak OKS standart fonlara yönlendirilecekler.