EVLİLİK VE KONUT ALIMINDA KISMEN ÖDEME BAŞLIYOR.

May 20

May 20 EVLİLİK VE KONUT ALIMINDA KISMEN ÖDEME BAŞLIYOR.

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu 4 Nisan 2024 tarihli genelge ile kısmi ödeme uygulamasının nasıl yapılacağına dair ayrıntıları açıkladı. Sistemde 5 yılı tamamlayan ve en az 5 brüt asgari ücret tutarında (cari dönemde geçerli brüt asgari ücret) katkı payı ödeyenler, doğal afet, evlilik, konut alımı ve eğitim nedeniyle BES birikimlerinden çekim yapabilecek. Kısmen ödeme başvuruları sözleşme başına değil katılımcı bazında yapılabilecek. Yani bir kişinin birden fazla sözleşmesi olsa bile sadece tek bir sözleşmesinden kısmen ödeme için başvurabilecek. OKS çalışanları kısmen ödeme başvurusunda bulunamayacak. Üzerinde haciz, rehin olan sözleşmeler ile alacağın devri (birikimler karşılığında bankadan kredi kullanımı) uygulamasını kullanan sözleşmeler ve işveren grup emeklilik sözleşmeleri kısmen ödemeye konu olamayacak. Kısmen ödeme talebinde bulunan katılımcı emeklilik, vefat ve maluliyet halleri dışında 3 yıl boyunca sistemden ayrılmayacağına dair taahhütte bulunacak. Eğitim amacıyla kısmen ödeme alanlardan ise 4 yıllık taahhüt alınacak.

İSTENECEK BELGELER

BES şirketleri kısmen ödeme talep eden katılımcıdan;

-Konut alımı için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından sağlanan web tapu sistemi ile üretilen doğrulama kodu ve barkodu bulunan ve hissedar bilgisi ile konutun kat mülkiyeti veya kat irtifakının kurulduğunu gösteren tapu belgesi nüshası,

-Evlilik hali için e-Devlet sistemi ile üretilen doğrulama kodu ve barkodu bulunan ve evlilik tarihini gösteren nüfus kayıt örneği,

- Doğal afet hali için doğal afetin gerçekleşmesini müteakip Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından duyurulan belge,

-Eğitim için Türkiye’de faaliyet gösteren üniversitelerin herhangi bir örgün eğitim lisans programına kayıtlı olduğunu gösteren e-Devlet üzerinden alınmış öğrenci belgesini talep edecek.

BES şirketleri kısmen ödeme talebi ile başvuran katılımcının belgelerinin doğruluğunu kontrol ve teyid edecek. Katılımcılar sistemde her beş yılı tamamladıklarında evlilik ve konut alımı talebiyle kısmen ödeme talep edebilecek. Eğitim amacıyla kısmen ödeme talep edenlerin sistemde beş yılını tamamlamış ama 21 yaşını aşmamış olması gerekirken, eğitim amacıyla sadece bir kez kısmen ödeme talebinde bulunulabilecek.

Şirketler katılımcının kısmen ödeme talebine 3 gün işgünü içinde olumlu veya olumsuz geri dönüş yapacak. Başvuruya olumsuz yanıt veriliyorsa gerekçesi açıklanacak.

EVLİLİK VE KONUT ALIMINDA İKİ AY ÖNCEDEN TALEP YAPILABİLECEK

Kısmen ödeme talebinde bulunabilmek için doğal afet ve eğitim nedenlerinde olayın gerçekleşme şartı aranıyor. Katılımcı doğal afetten sonra veya sınava girip üniversiteyi kazandıktan sonra kısmi ödeme talebinde bulunabilecek.

Evlilik ve konut alımı durumunda ise katılımcılar evlenmeden veya konutu almadan iki ay öncesinden de kısmi ödeme talep edebilecekler. Fakat iki ay içerisinde evlilik veya konut alımının gerçekleşmesi ve gereken evrakların BES şirketine ibraz edilmesi gerekiyor.

Diyelim ki katılımcı 1 mayısta evlendi veya konutunu aldı. Bu durumda da 1 temmuzda kısmen ödeme talep edebiliyor. Katılımcı talep tarihinde gereken evrakları BES şirketine sunması gerekiyor.

FONLARIN SATIŞI

Katılımcının kısmen ödeme talebinin kabul edilmesi halinde, hesabındaki fonları mevcut fon dağılım oranı korunacak şekilde 10 işgünü işgünü içinde satılarak katılımcının banka hesabına ödeme yapılacak. Kısmen ödeme talebinde bulunan katılımcının fon dağılım değişikliği, emeklilik plan değişikliği veya kesintilere ilişkin süreçleri var ise, önce bu süreçler tamamlanacak ve fon satışı yapılacak. Başvuru tarihinde hesaba yatmamış devlet katkısı veya hesaba intikal etmemiş katkı payı varsa bunlar dikkate alınmayacak.

ÖDEME

Kısmen ödeme başvurusunun kabul edilmesi durumunda, başvuru formunun şirkete ulaştığı tarihten itibaren 10 iş günü içinde katılımcının talep ettiği kısmi ödeme tutarı şirkete bildirmiş olduğu banka hesabına yatırılacak. Sadece eğitim talebiyle yapılan kısmen ödeme başvurularında talep edilen tutar, önce bir BES şirketinde açılacak yıllık gelir sigortasına aktarılacak. Sonra da katılımcının talep ettiği vadelerde BES şirketi tarafından katılımcının hesabına dört yıla yayılmış olarak ödenecek.

Konut alımı ve evlilik başvurunda işlemler gerçekleşmiş ise, yani evlilik kaydı ve tapu var ise, katılımcının kendi hesabındaki birikimin yüzde 50’si ve bu yüzde 50’nin yüzde 20’si kadar devlet katkısı hesabındaki birikimden ödeme yapılacak.

Konut alımı ve evlilik öncesi kısmen ödeme talep ediliyorsa katılımcının kendi birikiminin yüzde 50’si ve devlet katkısı hesabındaki birikimin yüzde 30’u talep tarihinde ödenecek. Kalan kısım evlilik ve tapu alımının tescilinden sonra gerçekleştirilecek. Talep tarihi ile katılımcının fonlarından satış yapılacak tarihe kadar, birikimde değer kaybı olmaması için katılımcının kısmen ödeme başvurusunda bulunmadan önce fon dağılımını riski düşük, para piyasası fonu, temkinli değişken fon gibi fonlara aktarması daha öngörülebilir bir sonuç doğuracaktır. Aksi halde fonlardaki olası değer kayıpları kısmen çekim tutarının da azalmasına neden olacaktır.

**Para Dergisi’nin 5-11 Mayıs 2024 tarihli sayısında yayınlanmıştır.

Zeynep Candan Aktaş

Bireysel emeklilik, benim için çalışma hayatı boyunca farkında olmadan temellerini attığım, sistem uygulanmaya başlayınca, tam da bu temellerin üstüne oturan bir yapı. Amacım ne sistemi yermek ne de övmek. Ama şunu biliyorum: Bizim gibi ülkeler dünyanın para bolluğuna boğulduğu geçtiğimiz 15-20 yılı yatırım yerine, tüketerek geçirdi. Borcu olmayanlar neredeyse parmakla gösterilir oldu. Önümüzdeki dönem bu borçların ödenme zamanı gelecek. Ancak biz halk olarak tasarruf yapmıyoruz, yapamıyoruz. Bunun nedenleri farklı olsa da gerçek şu ki, artık biriktirmek zorundayız. Bu bireysel emeklilik yoluyla olur, şahsi yatırımlarla olur, altın alarak olur, bankada mevduat yoluyla olur, dövizle olur… Herkesin kendi tercihi. Ben burada bireysel emeklilik sistemi içindekilerin sistemi tanımasını, sistemden nasıl daha fazla verim alabileceğinin yollarını, katılımcının lehine ve aleyhine olabilecek gelişmeleri yazmak, duyurmak istiyorum. Bu arada katılımcılar da sistemle ilgili düşüncelerini, sistemden beklentilerini, kendileri için olumlu ve olumsuz yönleri, merak ettikleri soruları yazarlarsa, bunları tartışırız, elimizden geldiğince sorulara cevap veririz ve en önemlisi belki ilgililere, yetkililere sesinizi duyurabiliriz.

Teknik analiz ise daha Türkiye’de teknik analizin ‘T’si ortalarda yok iken, kareli defter yapraklarını birbirine ekleyerek oluşturduğum grafiklerle başladı. 1990’dan beri fiyatların hareketini merak ediyorum ve anlamaya çalışıyorum. Bunun için okuyor, araştırıyor ve bildiklerimi piyasada test ediyorum. Kazandığım da oluyor, kaybettiğim de. Ancak artık şunu net olarak biliyorum, piyasalarda kazanmanın tek yolu kendinizi tanımak ve kendi kapasitenizde riskler alabilmektir. Kapasitenizi aşan risk sizi uyutmaz, kapasitenizin altındaki risk de kazandırmaz. Bu dengeyi kurabilir, üstüne de teknik analiz yöntemlerini uygulayarak alım-satım zamanlarını ve fiyatlarını öngörebilirseniz, kazanmamanız için bir sebep kalmaz.

Yaklaşık 20 yıldır ekonomi dergilerinde, gazetelerde piyasaya ilişkin öngörüler, gerçekleşmeler, teknik analiz grafikleri üzerinden yorumlar yazıyorum. Bunlar arasında Trend Dergisi, Yeni Yüzyıl, Radikal, Ekonomik Bülten, Tekborsa, Gazete Vatan, Milliyet, gibi birçok dergi ve gazete var. Halen bireysel emeklilik ile ilgili yazılarım Para Dergisinde, Teknik analiz ile ilgili yazılarım Ekonomist dergisinde yer alıyor.

Ayrıca teknik analiz ve bireysel emeklilik alanında gerek sınıf içi gerek internet üzerinden eğitimler veriyorum. www.borfin.com.tr adresinde başlangıç düzeyinde teknik analiz eğitimim ve bireysel emeklilik eğitimlerim mevcuttur.