BORSA KAÇTI, FONLAR KOVALADI — Zeynep Candan Aktaş

Dec 1

Dec 1 BORSA KAÇTI, FONLAR KOVALADI

Kasım ayı hisse senedi piyasaları açısından çok verimli geçti. Yatırımcılar bir taraftan doğrudan hisse senedi yatırımı yoluyla, bir taraftan yatırım fonları yoluyla piyasaya giriş yapıyorlar. Borsadaki bakiyeli yatırımcı sayısı 3,5 milyona ulaştı. Bireysel emeklilik tarafında da katılımcılar hisse senedi fonlarına yönelirken, BES tarihinde ilk defa BES havuzundaki hisse senedi yatırımlarının oranı yüzde 22’ye yaklaştı. BES havuzunun toplam büyüklüğü 403 milyar liraya, ortalama getirisi yılbaşından bu yana yüzde 58,3’e ulaştı. Böylelikle BES havuzunun toplam getirisi yılbaşından bu yana gerçekleşen enflasyonu (57,8) geçmiş oldu.

Kasım boyunca hisse senetleri hızlı çıkışını sürdürürken, dolar/TL paritesi dar alanda yatay hareket etti. Altın ‘ons’ desteğiyle toparlanarak 1800’leri test ediyor. TCMB politika faizi yüzde 9 olmasına rağmen bankalarda mevduata yüzde 25-27 aralığında faiz alınabiliyor. Faizin aylık getirisi en az yüzde 1 en fazla ise yüzde 2 olarak gerçekleşti. Ama hiç şüphesiz ki, ayın getiri şampiyonu yüzde 25,1 ile borsa. Altının ise aylık getirisi yüzde 7’de kaldı.

FAİZLERİN DÜŞÜŞÜ

Bilindiği gibi faizlerin düşüşü ile elinde, portföyünde, sabit getirili varlık tutan yatırımcılar kazanç sağlıyor. BES havuzunun yaklaşık yüzde 25’ini oluşturan Türk Lirası cinsinden sabit getirili kamu ve özel sektör tahvilleri faizlerin düşüşü nedeniyle getiri sağladılar. Yılbaşından bu yana devlet katkısı fonlarının ortalama getirisi yaklaşık yüzde 78 seviyesinde gerçekleşti.

ROBO-ÖRNEK PORTFÖYLERDE LİDER

Robo-Örnek Portföylerde yüksek riskli portföyler en iyi getirileri sağladı. Faizli getiri sağlayan fonlardan oluşan Yüksek Riskli Portföy yüzde 22,16 getiri sağlarken, faizsiz getiri sağlayan fonlardan seçilen Katılım Yüksek Riskli Portföy’ün getirisi yüzde 21,72 olarak gerçekleşti. Faizli tarafta Orta Riskli Portföy aylık yüzde 13,86 getiri sağladı. Robo-Örnek Portföylerde aylık en düşük getiri yüzde 8,9 olurken, bütün Robo-Örnek Portföylerin getirisi Kasım 2022 enflasyon beklentisinin üzerinde oluştu.

KASIMDA EN İYİ FONLAR

Kasım’da en iyi getiri sağlayan fonlar tabi ki hisse senedi fonları. Bunların içerisinde ilk üç şöyle sıralanıyor: MHH-Metlife Hisse Senedi Fonu yüzde 41,23 ile birinci, BBH-Fiba Emeklilik Hisse Senedi Grup Fonu yüzde 38,66 ile ikinci ve BHT-Anadolu Hayat Teknoloji Sektörü Hisse Senedi Fonu yüzde 35,58 ile üçüncü oldu. Hisse Senedi fon grubunun ardından en iyi getiriler agresif değişken fon türünde oldu. Bu da portföy yöneticilerinin aktif portföy yönetimi yaptığını ve piyasadaki dalgalanmaları değerlendirdiğini gösteriyor. Fonlarını kendi seçemeyen katılımcılar için değişken fonlar giderek daha iyi alternatif olmaya devam ediyorlar.

GELECEK SENARYOLARI

Bir taraftan negatif faizler, bir taraftan kur korumalı mevduatlarda başlayan çözülme ile para getiri arayışında, gidecek kapı arıyor. Ancak döviz kurları yaklaşık iki aydır 18,6’larda yatay hareket ederken, mevduat faizleri mevcut enflasyon seviyesinin çok çok altında. Her ne kadar baz etkisi nedeniyle enflasyonda gerileme beklense de, faiz tarafında beklemek, birikimlerin satın alma gücünü eritiyor. Geçen aylarda birikimlerini korumak için konuta yönelen halk, konut fiyatlarındaki aşırı artışla frene bastı. Gelinen noktada yüksek enflasyon karşısında, borsa dışında bütün kapılar tutulmuş durumda. Yatırımcılar bir nevi borsaya yönlendiriliyor. Tabi ki, taze para girişi borsanın yükselişini sağlıyor, borsa yükseldikçe para girişi artıyor. Bir sarmala dönüşen bu eğilim piyasası yukarı taşıyor.

Borsa tarafında izlenen o ki, yatırımcılar sektör ve senet değişimleriyle piyasayı canlı tutuyorlar. Bu trend para girişinin azaldığı veya tersine döndüğü durumda sona erecektir. Ancak şimdilik piyasaya para girişini durduracak veya tersine döndürecek bir politika veya haber akışı gözlenmiyor. Yıl başında konut kredi faizlerinde düşüş olacağı beklentisi yıl sonuna doğru kar realizasyonlarını artırabilir. Tekrar bir konut furyası başlayabilir.

Altın tarafında haftanın son günlerinde ‘ons’ tarafında izlenen yukarı eğilim gram altını 1,800’lere taşıdı. 1800 ons’un yukarı yönde kırılması 1,915’lere doğru bir harekete neden olabilir. Özellikle ABD’de ekonomide durgunluk beklentileri altında yukarı yönlü hareket beklentisini artırıyor.

Dipnot: Örnek Portföylerde yer alacak fonların azami ağırlığı yüzde 25’i geçemezken, alt limit %5 olarak belirleniyor. Portföydeki fon sayısı yedi adet ile sınırlı. Düşük riskli portföy dağılımlarında volatilite limitleri; yüzde 0-5, orta riskli portföylerde yüzde 5-15 ve yüksek riskli portföylerde de yüzde 15 üstünde kalınması hedefleniyor. Portföy dağılımları her ayın son iş gününe ait fiyat verileri üzerinden hesaplanıyor .Fonların valör tarihlerine göre alım-satım emirlerinin gerçekleşmeleri arasında oluşan gün kayıpları getiride sapmalara yol açabilir.

Zeynep Candan Aktaş

Bireysel emeklilik, benim için çalışma hayatı boyunca farkında olmadan temellerini attığım, sistem uygulanmaya başlayınca, tam da bu temellerin üstüne oturan bir yapı. Amacım ne sistemi yermek ne de övmek. Ama şunu biliyorum: Bizim gibi ülkeler dünyanın para bolluğuna boğulduğu geçtiğimiz 15-20 yılı yatırım yerine, tüketerek geçirdi. Borcu olmayanlar neredeyse parmakla gösterilir oldu. Önümüzdeki dönem bu borçların ödenme zamanı gelecek. Ancak biz halk olarak tasarruf yapmıyoruz, yapamıyoruz. Bunun nedenleri farklı olsa da gerçek şu ki, artık biriktirmek zorundayız. Bu bireysel emeklilik yoluyla olur, şahsi yatırımlarla olur, altın alarak olur, bankada mevduat yoluyla olur, dövizle olur… Herkesin kendi tercihi. Ben burada bireysel emeklilik sistemi içindekilerin sistemi tanımasını, sistemden nasıl daha fazla verim alabileceğinin yollarını, katılımcının lehine ve aleyhine olabilecek gelişmeleri yazmak, duyurmak istiyorum. Bu arada katılımcılar da sistemle ilgili düşüncelerini, sistemden beklentilerini, kendileri için olumlu ve olumsuz yönleri, merak ettikleri soruları yazarlarsa, bunları tartışırız, elimizden geldiğince sorulara cevap veririz ve en önemlisi belki ilgililere, yetkililere sesinizi duyurabiliriz.

Teknik analiz ise daha Türkiye’de teknik analizin ‘T’si ortalarda yok iken, kareli defter yapraklarını birbirine ekleyerek oluşturduğum grafiklerle başladı. 1990’dan beri fiyatların hareketini merak ediyorum ve anlamaya çalışıyorum. Bunun için okuyor, araştırıyor ve bildiklerimi piyasada test ediyorum. Kazandığım da oluyor, kaybettiğim de. Ancak artık şunu net olarak biliyorum, piyasalarda kazanmanın tek yolu kendinizi tanımak ve kendi kapasitenizde riskler alabilmektir. Kapasitenizi aşan risk sizi uyutmaz, kapasitenizin altındaki risk de kazandırmaz. Bu dengeyi kurabilir, üstüne de teknik analiz yöntemlerini uygulayarak alım-satım zamanlarını ve fiyatlarını öngörebilirseniz, kazanmamanız için bir sebep kalmaz.

Yaklaşık 20 yıldır ekonomi dergilerinde, gazetelerde piyasaya ilişkin öngörüler, gerçekleşmeler, teknik analiz grafikleri üzerinden yorumlar yazıyorum. Bunlar arasında Trend Dergisi, Yeni Yüzyıl, Radikal, Ekonomik Bülten, Tekborsa, Gazete Vatan, Milliyet, gibi birçok dergi ve gazete var. Halen bireysel emeklilik ile ilgili yazılarım Para Dergisinde, Teknik analiz ile ilgili yazılarım Ekonomist dergisinde yer alıyor.

Ayrıca teknik analiz ve bireysel emeklilik alanında gerek sınıf içi gerek internet üzerinden eğitimler veriyorum. www.borfin.com.tr adresinde başlangıç düzeyinde teknik analiz eğitimim ve bireysel emeklilik eğitimlerim mevcuttur.