EYLÜL KATILIM PORTFÖYLERİNE YARADI

Oct 4

Oct 4 EYLÜL KATILIM PORTFÖYLERİNE YARADI

Bireysel emeklilik sisteminde fonlarını nasıl yöneteceğini bilmeyen katılımcılara yol göstermesi, örnek olması amacıyla hazırladığımız Robo-Örnek Portföyler’de Eylül 2022 sonuçları belli oldu. Eylül ayının en çok getiri sağlayan portföyü yüzde 5,9 ile Katılım Yüksek Riskli Portföy olurken, en düşük getiri geçen ayın şampiyonu olan Yüksek Riskli Portföyde gerçekleşti. Yüksek Riskli Portföy bu ay katılımcıları yüzde 1,02 oranında zarara uğrattı. Orta Riski Portföyün aylık getirisi yüzde 0,33 iken, Düşük Riskli Portföy yüzde 2,57 getiri sağladı. Bu ayın parlayan yıldızları ise aylık yüzde 5,31 getiri ile Katılım Orta Riskli Portföy ve yüzde 5,90 getiri ile Katılım Yüksek Riskli Portföy oldu.

EYLÜL’DE PİYASALAR

Eylül ayında hisse senetleri piyasası 3,700’leri teste ederek tarihi bir zirveye imza attı. Ancak özellikle bankacılık hisselerinin önderliğinde gerçekleşen çıkışın ardından gelişen manipülasyon ve ödeme zorluğuna düşen yatırımcı ve aracı kurum iddiaları, piyasanın aynı hızla geri gelmesine neden oldu. Bu nedenle BİST 100’ün aylık getirisi sadece 0,28 olarak gerçekleşti.

Dolar tarafında aylık yüzde 2,06 yükselen piyasa, küçük görünen yükselişle zirveyi zorluyor. Eriyen rezervler ve özellikle enerji ithalatı için sağlanması gereken likidite, fiyatın aşağı gelmesinin önünde en büyük engel gibi görünüyor.

Ons altın tarafında, eylül ayı sert düşüşlerin yaşandığı bir ay oldu. 1620’lere kadar geri çekilen ons, tekrar toparlanmaya çalışsa da, altının TL tarafı, yatırımcılarını reel olarak yüzde 1,02 oranında zarara uğrattı.

Faiz tarafında, geçen ay bankalara getirilen zorunlu karşılığa tabi kredilerdeki karşılık oranının yüzde 20’den yüzde 30’a yükseltilmesi ve bunun tahvil olarak tutulması zorunluluğu, faizleri aşağı yönde hareket ettirdi. Ay içinde Merkez Bankasının politika faizlerinin de %12’ye çekilmesiyle gerileyen tahvil faizleri eylül ayında tahvil tutmak zorunda olan yatırımcılara yaradı.

EYLÜL AYININ ŞAMPİYON FONLARI

Eylül 2022 faizlerde düşüş eğiliminin devam ettiği, hisse senetleri ve altın fiyatlarının geri geldiği, doların da enflasyon altında getiri sağladığı bir ay oldu. Bu piyasa görünümü içerisinde bireysel emeklilik fonlarında getiriler yüzde 8,78 ila yüzde 15,10 zarar aralığında oluştu. Aylık olarak 384 fonun sadece 117’si enflasyonu yenmeyi başarırken, geri kalanları enflasyon altında kalarak reel olarak zarar ettirmiş oldu. Ayın getiri şampiyonluğunda ilk üç fon BBH-Fiba Emek. Hisse Sen. Grup Fonu, MHS-Metlife Katılım Standart Fon ve MHU- Metlife OKS Atak Katılım Değişken Fonu oldu.

EKİMDE SENARYOLAR

Borsa tarafında 3000’lere doğru geri çekilmenin ardından yeniden toparlanma izleniyor. Yıl sonu ralli beklentisi ve gelecek yıl yapılacak seçimler, borsada yukarı yönde beklentiyi güçlendiriyor. Bu nedenle 3,000 seviyeleri aşağı yönde kırılmadıkça BİST 100’de yukarı yönlü hareketin devamı beklenebilir. Ancak giderek manipülasyon ve spekülasyon iddialarıyla çalkalanan hisse senedi piyasalarında senet bazında sert hareketler yaşanabilir. Bu nedenle BES tarafında hisse senedi fonları iyi getiri sağlamaya aday gibi görünüyor.

Altının ons tarafında da ekim başında sert bir toparlanma izlendi. Sürekli faiz artışlarıyla gündeme gelen Merkez Bankalarının tekrar faiz indirimine gidebileceği beklentisi ons altını güçlendirirken, gram tarafı dolar/TL’den gelen yükseliş etkiyle oldukça güçlü görünüyor. Ons altının 1700’lerin üstünde tutunmayı başarması halinde gram tarafında yeni zirveler izlenebilir. Bu da BES’te en ağırlıklı yatırım aracı olarak tercih edilen altın fonlarının getirilerini artırabilir.

Döviz tarafında özellikle dolar/TL’ye odaklanan piyasalar, yeni aya Botaş’ın Rusya’ya olan borçlarının 2024’e ertelenmesi talebiyle girdi. Piyasa yorumcuları bu gelişmeyi genellikle olumsuz yorumlasa da Rusya’yla anlaşmaya varılabileceği konusunda beklentiler de oldukça güçlü. Olası şekilde enerji ithalatı nedeniyle oluşan yüklü ödemelerin ertelenmesi, kısa dönemde dolar/TL üzerindeki baskının hafiflemesine neden olabilir. Bu da dolar/Tl fiyatında düşüş olmasa bile yukarı yönlü eğilimi yumuşatabilir.

Faiz piyasalarında ise yıl sonuna kadar TCMB politika faizlerinin tek haneli rakamlara indirilebileceği yönünde oluşan beklenti, aşağı yönlü hareketi destekliyor. Bu da elinde bono ve tahvil tutan yatırımcıların ve fonların getirilerinin artmasına yardımcı olacaktır.

Dipnot: Örnek Portföylerde yer alacak fonların azami ağırlığı yüzde 25’i geçemezken, alt limit %5 olarak belirleniyor. Portföydeki fon sayısı yedi adet ile sınırlı. Düşük riskli portföy dağılımlarında volatilite limitleri; yüzde 0-5, orta riskli portföylerde yüzde 5-15 ve yüksek riskli portföylerde de yüzde 15 üstünde kalınması hedefleniyor. Portföy dağılımları her ayın son iş gününe ait fiyat verileri üzerinden hesaplanıyor .Fonların valör tarihlerine göre alım-satım emirlerinin gerçekleşmeleri arasında oluşan gün kayıpları getiride sapmalara yol açabiliyor.

Zeynep Candan Aktaş

Bireysel emeklilik, benim için çalışma hayatı boyunca farkında olmadan temellerini attığım, sistem uygulanmaya başlayınca, tam da bu temellerin üstüne oturan bir yapı. Amacım ne sistemi yermek ne de övmek. Ama şunu biliyorum: Bizim gibi ülkeler dünyanın para bolluğuna boğulduğu geçtiğimiz 15-20 yılı yatırım yerine, tüketerek geçirdi. Borcu olmayanlar neredeyse parmakla gösterilir oldu. Önümüzdeki dönem bu borçların ödenme zamanı gelecek. Ancak biz halk olarak tasarruf yapmıyoruz, yapamıyoruz. Bunun nedenleri farklı olsa da gerçek şu ki, artık biriktirmek zorundayız. Bu bireysel emeklilik yoluyla olur, şahsi yatırımlarla olur, altın alarak olur, bankada mevduat yoluyla olur, dövizle olur… Herkesin kendi tercihi. Ben burada bireysel emeklilik sistemi içindekilerin sistemi tanımasını, sistemden nasıl daha fazla verim alabileceğinin yollarını, katılımcının lehine ve aleyhine olabilecek gelişmeleri yazmak, duyurmak istiyorum. Bu arada katılımcılar da sistemle ilgili düşüncelerini, sistemden beklentilerini, kendileri için olumlu ve olumsuz yönleri, merak ettikleri soruları yazarlarsa, bunları tartışırız, elimizden geldiğince sorulara cevap veririz ve en önemlisi belki ilgililere, yetkililere sesinizi duyurabiliriz.

Teknik analiz ise daha Türkiye’de teknik analizin ‘T’si ortalarda yok iken, kareli defter yapraklarını birbirine ekleyerek oluşturduğum grafiklerle başladı. 1990’dan beri fiyatların hareketini merak ediyorum ve anlamaya çalışıyorum. Bunun için okuyor, araştırıyor ve bildiklerimi piyasada test ediyorum. Kazandığım da oluyor, kaybettiğim de. Ancak artık şunu net olarak biliyorum, piyasalarda kazanmanın tek yolu kendinizi tanımak ve kendi kapasitenizde riskler alabilmektir. Kapasitenizi aşan risk sizi uyutmaz, kapasitenizin altındaki risk de kazandırmaz. Bu dengeyi kurabilir, üstüne de teknik analiz yöntemlerini uygulayarak alım-satım zamanlarını ve fiyatlarını öngörebilirseniz, kazanmamanız için bir sebep kalmaz.

Yaklaşık 20 yıldır ekonomi dergilerinde, gazetelerde piyasaya ilişkin öngörüler, gerçekleşmeler, teknik analiz grafikleri üzerinden yorumlar yazıyorum. Bunlar arasında Trend Dergisi, Yeni Yüzyıl, Radikal, Ekonomik Bülten, Tekborsa, Gazete Vatan, Milliyet, gibi birçok dergi ve gazete var. Halen bireysel emeklilik ile ilgili yazılarım Para Dergisinde, Teknik analiz ile ilgili yazılarım Ekonomist dergisinde yer alıyor.

Ayrıca teknik analiz ve bireysel emeklilik alanında gerek sınıf içi gerek internet üzerinden eğitimler veriyorum. www.borfin.com.tr adresinde başlangıç düzeyinde teknik analiz eğitimim ve bireysel emeklilik eğitimlerim mevcuttur.