KONUT SAHİBİ OLMANININ FARKLI YOLLARI

Oct 31

Oct 31 KONUT SAHİBİ OLMANININ FARKLI YOLLARI

Barınma insanoğlunun en başta gelen ihtiyaçlarından. Özellikle son bir yılda ciddi bir artış gösteren gayrımenkul fiyatları, geniş halk kesimleri tarafından merak, ilgi ve korkuyla izleniyor. Gayrımenkulu olanlar, fiyatların nereye kadar gidebileceğini merak ediyor; olmayanlar, gayrımenkul fiyatlarının yükselişinden tedirgin ve gelecekte başını sokacağı bir ev alamayacağı korkusu yaşıyor. Buna çözüm olarak geçen ay sunulan 250 bin sosyal konut projesinden sonra bir milyon arsa için de talep toplanmaya başladı. Böylece ilk kez konut veya arsa sahibi olacaklara bir fırsat sunuluyor. Her iki kampanyada da talepler önden toplanıyor ve hak sahipleri kura yöntemiyle belirlenecek. Projeler TOKİ tarafından hazırlanacak ve hayata geçirilecek.

KONUT KAMPANYASI

İlk kez konut sahibi olacak gençler, emekliler ve engelliler, alt gelir grubu, şehit ve gaziler için özel kontenjan ayrılan bu kampanya ile bütün illere dağılmış olarak 250 bin konut yapılacak. Aynı hanede yaşayanların toplam hane gelirinin en fazla 16 bin lira (İstanbul için 18 bin lira) olması ve başvuru sahibi ile eş ve çocuklarının ülke sınırları içinde konutu bulunmaması şartı aranıyor. Bu kampanyaya katılım 31 Ekim 2022 tarihine kadar devam ediyor.

ARSA KAMPANYASI

Konut kampanyasının yanında bütün illerde bir milyon da arsa üretilerek talep edenlere kura ile dağıtılacak. Arsa projesinde hane halkı gelirinin aylık 18 bin lirayı aşmaması ve başvuru sahibinin kendisi, eşi veya ergin olmayan çocuklarının herhangi bir arsa veya kat irtifak tapusuna sahip olmaması isteniyor. Kampanyaya katılım 7 Kasım 2022 tarihine dek devam edecek.

GAYRIMENKUL YATIRIMININ MODERN YOLU

Halbuki günümüzde illa bir ev, arsa satın almadan da gayrımenkul yatırımı yapmak mümkün. Gayrımenkul yatırım fonları ve gayrımenkul yatırım ortaklıkları sermaye piyasalarının içinde ayrı bir yatırım türü olarak karşımıza çıkıyor. Gayrımenkul yatırımından amaç gayrımenkulün fiyat artışından, getirisinden faydalanmak ise illa bir gayrımenkulü satın almaya gerek yok. Gayrımenkul yatırım fonları ve gayrımenkul yatırım ortaklıkları tam da bu amaca hizmet ediyor. Peki, nedir gayrımenkul yatırım fonu ve gayrımenkul yatırım ortaklığı?

GAYRIMENKUL YATIRIM FONU

Nasıl ki, yatırım fonları menkul kıymetler piyasasına yatırım yapmak için kuruluyor ve işletiliyorsa, gayrımenkul yatırım fonları da gayrımenkul piyasasına yatırım yapmak için kuruluyor. Peki, gayrımenkul piyasasına nasıl yatırım yapıyor bu fonlar? Gayrımenkul yatırım fonlarını, gayrımenkul portföyföyü işletmek amacıyla portföy yönetim şirketleri, gayrımenkul portföy yönetim şirketleri veya gayrımenkul ve girişim sermayesi portföy yönetim şirketleri kurabiliyor. Bu fonlar portföylerine bitmiş veya devam eden gayrımenkul yatırımlarını, gayrımenkule dayalı hakları, gayrımenkul projelerini, gayrımenkul yatırım ortaklıklarınca çıkarılan sermaye piyasası araçlarını (hisse, tahvil-bono vb), aktif toplamının %75’i gayrımenkullerden oluşan anonim şirket hisselerini, gayrımenkul sertifikalarını, TOKİ’nin fon kullanıcısı olduğu kira sertifikalarını, başka gayrımenkul yatırım fonlarının katılma paylarını portföylerine dahil edebiliyor. Sadece nitelikli yatırımcıların portföylerine alabildiği gayrımenkul yatırım fonları TEFAS’ta işlem görmüyor. Bu fonlara yatırım için kurucu portföy yönetim şirketine müracaat etmek gerekiyor.

GAYRIMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI

SPK tarafından lisanslanan ve bir anonim şirket olarak örgütlenmiş olan gayrımenkul yatırım ortaklıklarına borsadan hisse alımı yoluyla yatırım yapılabilir. Gayrımenkul yatırım ortaklıklarının faaliyet konusu gayrımenkul alım satım kârı veya kira geliri elde etmek amacıyla; arsa, arazi, konut, ofis, alışveriş merkezi, otel, lojistik merkezi, depo, park, hastane ve benzeri her türlü gayrimenkulü alıp-satmak kiralamak veya kiraya vermeyi alım-satımı vaad etmektir.

-Gayrımenkul yatırım ortaklıkları aktif toplamının en az yüzde 51’i ile gayrimenkuller, gayrimenkul projeleri, gayrimenkule dayalı haklar, gayrimenkul yatırım fonu katılma payları ve sermayesine %100 oranında iştirak ettikleri yap-işlet-devret projeleri kapsamındaki şirketlere yatırım yapmak zorundalar. Belirli alanlarda faaliyet göstermek veya belirli bir projeye, gayrimenkule veya altyapı yatırım ve hizmetine yatırım yapmak üzere kurulan gayrımenkul yatırım ortaklıklarının aktif toplamlarının en az %75’i bu faaliyet kapsamında yapılan yatırımlardan oluşuyor ve bu ortaklıkların unvanlarında söz konusu faaliyete, projeye, gayrimenkule veya altyapı yatırım ve hizmetine ilişkin bir ifadeye yer veriliyor.

-Gayrımenkul yatırım ortaklıkları kendi mülkiyetlerindeki arsa ve arazilerin yanı sıra hasılat paylaşımı veya kat karşılığı olarak başkalarının gayrımenkulleri üzerinde proje geliştirebilir, üst hakkı, intifa hakkı ve devremülk hakkı tesis ettirerek yatırım yapabilir. Ancak hiçbir şekilde gayrımenkullerin altyapı yatırım ve hizmetlerinin inşaat işlerini kendileri üstlenemiyor, otel, hastane, alışveriş merkezi vb. gayrımenkullerin ticari amaçla işletemiyor.

**Para Dergisi’nin 23-29 Ekim 2022 tarihli sayısında yayınlanmıştır.

Zeynep Candan Aktaş

Bireysel emeklilik, benim için çalışma hayatı boyunca farkında olmadan temellerini attığım, sistem uygulanmaya başlayınca, tam da bu temellerin üstüne oturan bir yapı. Amacım ne sistemi yermek ne de övmek. Ama şunu biliyorum: Bizim gibi ülkeler dünyanın para bolluğuna boğulduğu geçtiğimiz 15-20 yılı yatırım yerine, tüketerek geçirdi. Borcu olmayanlar neredeyse parmakla gösterilir oldu. Önümüzdeki dönem bu borçların ödenme zamanı gelecek. Ancak biz halk olarak tasarruf yapmıyoruz, yapamıyoruz. Bunun nedenleri farklı olsa da gerçek şu ki, artık biriktirmek zorundayız. Bu bireysel emeklilik yoluyla olur, şahsi yatırımlarla olur, altın alarak olur, bankada mevduat yoluyla olur, dövizle olur… Herkesin kendi tercihi. Ben burada bireysel emeklilik sistemi içindekilerin sistemi tanımasını, sistemden nasıl daha fazla verim alabileceğinin yollarını, katılımcının lehine ve aleyhine olabilecek gelişmeleri yazmak, duyurmak istiyorum. Bu arada katılımcılar da sistemle ilgili düşüncelerini, sistemden beklentilerini, kendileri için olumlu ve olumsuz yönleri, merak ettikleri soruları yazarlarsa, bunları tartışırız, elimizden geldiğince sorulara cevap veririz ve en önemlisi belki ilgililere, yetkililere sesinizi duyurabiliriz.

Teknik analiz ise daha Türkiye’de teknik analizin ‘T’si ortalarda yok iken, kareli defter yapraklarını birbirine ekleyerek oluşturduğum grafiklerle başladı. 1990’dan beri fiyatların hareketini merak ediyorum ve anlamaya çalışıyorum. Bunun için okuyor, araştırıyor ve bildiklerimi piyasada test ediyorum. Kazandığım da oluyor, kaybettiğim de. Ancak artık şunu net olarak biliyorum, piyasalarda kazanmanın tek yolu kendinizi tanımak ve kendi kapasitenizde riskler alabilmektir. Kapasitenizi aşan risk sizi uyutmaz, kapasitenizin altındaki risk de kazandırmaz. Bu dengeyi kurabilir, üstüne de teknik analiz yöntemlerini uygulayarak alım-satım zamanlarını ve fiyatlarını öngörebilirseniz, kazanmamanız için bir sebep kalmaz.

Yaklaşık 20 yıldır ekonomi dergilerinde, gazetelerde piyasaya ilişkin öngörüler, gerçekleşmeler, teknik analiz grafikleri üzerinden yorumlar yazıyorum. Bunlar arasında Trend Dergisi, Yeni Yüzyıl, Radikal, Ekonomik Bülten, Tekborsa, Gazete Vatan, Milliyet, gibi birçok dergi ve gazete var. Halen bireysel emeklilik ile ilgili yazılarım Para Dergisinde, Teknik analiz ile ilgili yazılarım Ekonomist dergisinde yer alıyor.

Ayrıca teknik analiz ve bireysel emeklilik alanında gerek sınıf içi gerek internet üzerinden eğitimler veriyorum. www.borfin.com.tr adresinde başlangıç düzeyinde teknik analiz eğitimim ve bireysel emeklilik eğitimlerim mevcuttur.