BES YILA HIZLI BAŞLADI: KISMİ ÇEKİŞ HAKKI, YÜZDE 30 DK VE DAHA FAZLASI

Jan 10

Jan 10 BES YILA HIZLI BAŞLADI: KISMİ ÇEKİŞ HAKKI, YÜZDE 30 DK VE DAHA FAZLASI

Bireysel emeklilik sisteminde değişiklik teklifleri, mecliste görüşülmeye başlanacak. Daha önce Cumhurbaşkanı tarafından duyurulan devlet katkılarının %30*a yükseltilmesi konusunu da içeren kanun teklifinde; temlik, 45 yaş üstündekilerin de sisteme dahil edilebilmesi, evlilik, konut alımı, eğitim vb. durumlarda kısmi çekiş yapılabilmesi konuları da yer alıyor. Gelin teklifte yer alan konuları başlıklar halinde inceleyelim:

1-Devlet katkısı %30’a çıkarılacak. Halen sistemin en önemli cazibe unsuru olarak sunulan ve yüzde 25 olarak uygulanan devlet katkısının yüzde 30’a çıkarılması konusu geçtiğimiz aralık ayında Cumhurbaşkanı tarafından dile getirilmişti. Bir taraftan yükselen enflasyon, yüzde 25’lik devlet katkısını törpülerken, diğer taraftan devlet katkısı fonlarının getirilerinin negatife dönüşmesi, katılımcılarda şikayetlere neden oluyordu. Devlet katkılarının yüzde 30’a çıkarılması bu şikayetlerin bir nebze azalmasına neden olabilir.

2-Konut alımı, evlilik, eğitim vb özellik arz eden durumlarda katılımcılara BES birikimlerinin belirli bir kısmını sistem dışına çıkarabilmesi için düzenleme yapılıyor. İhtiyaç durumunda katılımcılar sözleşmelerini sonlandırmadan birikimlerinden kullanabilecekler. Sözleşmeleri açık olacağı için bir taraftan sisteme giriş tarihinden kaynaklanan hakları devam ederken, ihtiyaçlar da giderilebileceği için sisteme erken yaşlarda giren katılımcılar daha fazla fayda sağlayabilecekler. SEDDK (Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu) tarafından belirlenen hallerde ve koşullarda katılımcıya sistemden ayrılmadan, devlet katkısı hesabındaki tutarlar hariç, hesabındaki birikim tutarının yüzde 50’sine kadar kısmen ödeme yapılabilecek. Bu durumda kısmen yapılan ödeme tutarının yüzde 25’ini aşmamak üzere devlet katkısı hesabındaki tutardan da ödeme yapılması mümkün olabilecek. Böylece katılımcıların sistemden ayrılmadan ihtiyaçlarının giderilmesi ve sistemden ayrılmalarının önlenmesi de amaçlanıyor.

3-Kullanıcının talebi halinde BES sözleşmelerinin bankalarda teminat olarak gösterilmesi imkanı sağlanıyor. Mevcut 6098 sayılı Borçlar Kanunu çerçevesinde katılımcıların talebi halinde BES’teki sözleşmelerin temlik edilmesi olanağı bulunuyor. Bu olanağın kullanılabilmesi için gerekli mevzuatın düzenlenmesi konusunda SEDDK’ya (Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu) yetki veriliyor.

4-Yıllık brüt asgari ücret tutarının üzerindeki katkı paylarına gelecek dönemlerde devlet katkısı verilebilecek. Mevcut durumda BES’te katılımcılara her yıl, sisteme yatırdıkları katkı paylarının karşılığında, en fazla yıllık brüt asgari ücret tutarının yüzde 25’i kadar devlet katkısı veriliyor. İsteyen katılımcılar yıllık brüt asgari ücret tutarının üzerinde katkı payı yatırsalar da, bu tutarın üzerindeki katkı paylarına devlet katkısı alamıyor. Meclise sunulan teklif ile yıllık brüt asgari ücret tutarının üstündeki katkı payları için gelecek yılların devlet katkıları alınabilecek. Böylece sisteme toplu para yatırmak isteyenlerin devlet katkılarından daha sonraki yıllarda faydalanması öngörülüyor.

5-Talepleri halinde 45 yaş üstü çalışanlar da OKS’ye dahil edilebilecek. 2017 yılında başlayan OKS ile 45 yaş altındaki çalışanlar işverenleri aracılığıyla sisteme dahil ediliyordu. Bu uygulama halen devam ediyor. Düzenleme ile 45 yaş üstündeki çalışanların, talepleri halinde, sisteme dahil edilmeleri hedefleniyor.

*22 Ocak 2022 Cumartesi ve 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Kanunu’nda yapılan değişiklik ile devlet katkısı %25’ten %30 çıkarıldı.

Zeynep Candan Aktaş

Bireysel emeklilik, benim için çalışma hayatı boyunca farkında olmadan temellerini attığım, sistem uygulanmaya başlayınca, tam da bu temellerin üstüne oturan bir yapı. Amacım ne sistemi yermek ne de övmek. Ama şunu biliyorum: Bizim gibi ülkeler dünyanın para bolluğuna boğulduğu geçtiğimiz 15-20 yılı yatırım yerine, tüketerek geçirdi. Borcu olmayanlar neredeyse parmakla gösterilir oldu. Önümüzdeki dönem bu borçların ödenme zamanı gelecek. Ancak biz halk olarak tasarruf yapmıyoruz, yapamıyoruz. Bunun nedenleri farklı olsa da gerçek şu ki, artık biriktirmek zorundayız. Bu bireysel emeklilik yoluyla olur, şahsi yatırımlarla olur, altın alarak olur, bankada mevduat yoluyla olur, dövizle olur… Herkesin kendi tercihi. Ben burada bireysel emeklilik sistemi içindekilerin sistemi tanımasını, sistemden nasıl daha fazla verim alabileceğinin yollarını, katılımcının lehine ve aleyhine olabilecek gelişmeleri yazmak, duyurmak istiyorum. Bu arada katılımcılar da sistemle ilgili düşüncelerini, sistemden beklentilerini, kendileri için olumlu ve olumsuz yönleri, merak ettikleri soruları yazarlarsa, bunları tartışırız, elimizden geldiğince sorulara cevap veririz ve en önemlisi belki ilgililere, yetkililere sesinizi duyurabiliriz.

Teknik analiz ise daha Türkiye’de teknik analizin ‘T’si ortalarda yok iken, kareli defter yapraklarını birbirine ekleyerek oluşturduğum grafiklerle başladı. 1990’dan beri fiyatların hareketini merak ediyorum ve anlamaya çalışıyorum. Bunun için okuyor, araştırıyor ve bildiklerimi piyasada test ediyorum. Kazandığım da oluyor, kaybettiğim de. Ancak artık şunu net olarak biliyorum, piyasalarda kazanmanın tek yolu kendinizi tanımak ve kendi kapasitenizde riskler alabilmektir. Kapasitenizi aşan risk sizi uyutmaz, kapasitenizin altındaki risk de kazandırmaz. Bu dengeyi kurabilir, üstüne de teknik analiz yöntemlerini uygulayarak alım-satım zamanlarını ve fiyatlarını öngörebilirseniz, kazanmamanız için bir sebep kalmaz.

Yaklaşık 20 yıldır ekonomi dergilerinde, gazetelerde piyasaya ilişkin öngörüler, gerçekleşmeler, teknik analiz grafikleri üzerinden yorumlar yazıyorum. Bunlar arasında Trend Dergisi, Yeni Yüzyıl, Radikal, Ekonomik Bülten, Tekborsa, Gazete Vatan, Milliyet, gibi birçok dergi ve gazete var. Halen bireysel emeklilik ile ilgili yazılarım Para Dergisinde, Teknik analiz ile ilgili yazılarım Ekonomist dergisinde yer alıyor.

Ayrıca teknik analiz ve bireysel emeklilik alanında gerek sınıf içi gerek internet üzerinden eğitimler veriyorum. www.borfin.com.tr adresinde başlangıç düzeyinde teknik analiz eğitimim ve bireysel emeklilik eğitimlerim mevcuttur.