DÖVİZLİ YATIRIMLAR HANGİ FONLARDA?

Jul 3

Jul 3 DÖVİZLİ YATIRIMLAR HANGİ FONLARDA?

BEFAS’ın kurulmasıyla fonların özelliklerini, hangi varlıklara yatırım yaptığını merak edenlerin sayısı arttı. Özellikle son dönemde çok gündemde olan dövize yatırım konusunun, bireysel emeklilik sistemindeki karşılığı merak ediliyor. Öyle ya, BES’te katılımcıların KKM veya döviz mevduatı gibi seçenekleri bulunmuyor. Fonlar aracılığıyla yatırım yapıldığı için hangi fonların döviz cinsi getiri sağlayabileceği araştırılıyor, soruşturuluyor. Bazı fon türlerinin ünvanlarından döviz cinsinden varlıklara yatırım yaptığı anlaşılmakla birlikte, bazılarında bunu anlamak mümkün değil. Örneğin; dış borçlanma araçları fonları portföylerinin en az %80’i ile kamu ve özel sektör tarafından ihraç edilen döviz cinsi borçlanma araçlarına yatırım yapmak zorunda. Kıymetli madenler başlığı altında altın ve gümüş fonlarının, portföylerinde tuttukları varlıkların fiyatları, yurtdışı borsalarda belirlendiğinden, burada da bir anlamda dövize yatırım söz konusu. Fakat özellikle değişken fonlar, karma fonlar, hisse fonlar ve fon sepeti fonlarının portföylerinde döviz cinsinden değerlenen yatırım araçlarının miktarı gerçekte her an değişebilir. Değişebilir; çünkü portföy yöneticisi portföyün varlık dağılımını her an gelişmelere, değişimlere uygun olarak güncelleyebilir. Buna rağmen, fonların karşılaştırma ölçütleri, yatırım yaptıkları enstrümanlarla ilgili, bize fikir veriyor. Gelin, bakalım 22 Haziran 2023 itibariyle, bireysel emeklilik sistemimizde portföyünde döviz cinsinden varlık tutan fonların getirilerine bir bakalım. Önbilgi olarak bir yıllık dönemde Dolar/TL’nin yüzde 36, aylık dönemde ise yüzde 19 getiri sağladığını aklımızın bir köşesinde tutalım.

KIYMETLİ MADEN FONLARI

İster faizli ister faizsiz tarafta olsun, kıymetli madenler fonları portföylerinde en az %80 oranında altın ve altın cinsinden kamu tarafından ihraç edilen kira sertifikalarına yatırım yapıyor. İçlerinde sadece bir tanesi KJM-Katılım Em. Kıymetli Madenler Katılım Fonu portföyünde asgari %45 gümüş cinsinden varlık tutuyor.

DIŞ BORÇLANMA ARAÇLARI FONLARI

Bu fonların portföylerine en az %80 oranında kamu ve özel sektör tarafından ihraç edilen ve adına eurobond denilen döviz cinsinden yatırım araçları dahil ediliyor. Yatırımcı açısından önemliyse, dış borçlanma araçlarının portföyünde ne kadar euro bazlı, ne kadar dolar bazlı yatırım aracı olduğunu KAP’ta ilan edilen izahnamede açıklanan karşılaştırma ölçütünden öğrenmek mümkün.

‘YABANCI’ FONLAR

Portföylerinin en az %80 oranında yurtdışı piyasalardaki hisse senetleri ve yabancı ülkelerde ihraç edilen borçlanma araçlarına yatırım yapan fonların ünvanlarında ‘yabancı’ ibaresi bulunmak zorunda. BES’te ünvanında ‘yabancı’ ibaresi bulunan sadece iki fon bulunuyor ve bunlar BEFAS’ta işlem görmüyor.

HİSSE SENEDİ VE FON SEPETİ FONLARI

BES’te özellikle tematik fonlar, yurtdışında işlem gören hisse senetlerini de portföylerine alarak çeşitlendirme yapıyorlar. Fon Sepeti fonları ise yurt içinde veya yurt dışında halka arz edilmiş yatırım fonları, borsa yatırım fonları, girişim sermayesi yatırım fonları ve gayrımenkul yatırım fonlarına portföylerinde en az %80 oranında yer veriyorlar. Aşağıdaki tabloda karşılaştırma ölçütlerinde yabancı menkul kıymetlere yatırım yapacağı bilgisi bulunan hisse ve fon sepeti fonlarının getiri sıralaması yer alıyor.

KARMA VE DEĞİŞKEN FONLAR

Karma ve değişken fonların bir kısmının karşılaştırma ölçütlerinde, döviz cinsinden varlıklara yatırım yapacağının bilgisini edinmek mümkün. Ancak bazılarının karşılaştırma ölçütlerinde hiç dövizli varlıklara yatırım yapacağına dair bilgi olmasa da portföy yöneticisinin kararıyla dönemsel olarak dövizli varlıklara yatırım yapılabiliyor. (Bu tür fonların hangileri olduğu https://www.tefas.gov.tr/FonKarsilastirma.aspx?type=emk ,www.fonbul.com ya da www.besanaliz.com adreslerinden izlenebilir. Bu sitelerde fonların varlık türü bazında günlük portföy dağılımlarını ve oranlarını görmek mümkün.) Aşağıdaki tabloda sadece karşılaştırma ölçütlerinde döviz cinsi varlıklara yatırım bilgisi bulunan fonlar yer alıyor.

**Para Dergisi’nin 25 Haziran 1 Temmuz 2023 tarihli sayısında yayınlanmıştır.

Leave a comment

Zeynep Candan Aktaş

Bireysel emeklilik, benim için çalışma hayatı boyunca farkında olmadan temellerini attığım, sistem uygulanmaya başlayınca, tam da bu temellerin üstüne oturan bir yapı. Amacım ne sistemi yermek ne de övmek. Ama şunu biliyorum: Bizim gibi ülkeler dünyanın para bolluğuna boğulduğu geçtiğimiz 15-20 yılı yatırım yerine, tüketerek geçirdi. Borcu olmayanlar neredeyse parmakla gösterilir oldu. Önümüzdeki dönem bu borçların ödenme zamanı gelecek. Ancak biz halk olarak tasarruf yapmıyoruz, yapamıyoruz. Bunun nedenleri farklı olsa da gerçek şu ki, artık biriktirmek zorundayız. Bu bireysel emeklilik yoluyla olur, şahsi yatırımlarla olur, altın alarak olur, bankada mevduat yoluyla olur, dövizle olur… Herkesin kendi tercihi. Ben burada bireysel emeklilik sistemi içindekilerin sistemi tanımasını, sistemden nasıl daha fazla verim alabileceğinin yollarını, katılımcının lehine ve aleyhine olabilecek gelişmeleri yazmak, duyurmak istiyorum. Bu arada katılımcılar da sistemle ilgili düşüncelerini, sistemden beklentilerini, kendileri için olumlu ve olumsuz yönleri, merak ettikleri soruları yazarlarsa, bunları tartışırız, elimizden geldiğince sorulara cevap veririz ve en önemlisi belki ilgililere, yetkililere sesinizi duyurabiliriz.

Teknik analiz ise daha Türkiye’de teknik analizin ‘T’si ortalarda yok iken, kareli defter yapraklarını birbirine ekleyerek oluşturduğum grafiklerle başladı. 1990’dan beri fiyatların hareketini merak ediyorum ve anlamaya çalışıyorum. Bunun için okuyor, araştırıyor ve bildiklerimi piyasada test ediyorum. Kazandığım da oluyor, kaybettiğim de. Ancak artık şunu net olarak biliyorum, piyasalarda kazanmanın tek yolu kendinizi tanımak ve kendi kapasitenizde riskler alabilmektir. Kapasitenizi aşan risk sizi uyutmaz, kapasitenizin altındaki risk de kazandırmaz. Bu dengeyi kurabilir, üstüne de teknik analiz yöntemlerini uygulayarak alım-satım zamanlarını ve fiyatlarını öngörebilirseniz, kazanmamanız için bir sebep kalmaz.

Yaklaşık 20 yıldır ekonomi dergilerinde, gazetelerde piyasaya ilişkin öngörüler, gerçekleşmeler, teknik analiz grafikleri üzerinden yorumlar yazıyorum. Bunlar arasında Trend Dergisi, Yeni Yüzyıl, Radikal, Ekonomik Bülten, Tekborsa, Gazete Vatan, Milliyet, gibi birçok dergi ve gazete var. Halen bireysel emeklilik ile ilgili yazılarım Para Dergisinde, Teknik analiz ile ilgili yazılarım Ekonomist dergisinde yer alıyor.

Ayrıca teknik analiz ve bireysel emeklilik alanında gerek sınıf içi gerek internet üzerinden eğitimler veriyorum. www.borfin.com.tr adresinde başlangıç düzeyinde teknik analiz eğitimim ve bireysel emeklilik eğitimlerim mevcuttur.