Yoğun tartışmalardan sonra asgari ücret nihayet belirlendi. Yüzde 30’luk bir artış ile aylık net asgari ücret 22,104 liraya, brüt asgari ücret de 26,005,5 liraya yükseldi. Beklentilerin oldukça altında gerçekleşen bu asgari ücret ile geçinmek çok zor olacak. Çalışanları zor bir yıl bekliyor.
BES’te pek çok değişken asgari ücrete endeksli. Devlet katkıları başta olmak üzere, kesintiler, otomatik katılım tarafındaki katkı payı, hacize karşı korunacak birikim asgari ücretle birlikte yükseliyor.
DEVLET KATKISI
Yeni belirlenen 26.005,5 liralık aylık brüt asgari ücreti yıllığa çevirdiğimizde 312.066 lira ediyor. Dolayısıyla 2025 için alınabilecek maksimum devlet katkısı tutarı da 93.619,8 liraya yükselmiş oldu. 1 Ocak 2025 tarihinden 31 Aralık 2025 tarihine kadar sisteme toplamda 312.066 lira yatıran bir katılımcı toplamda 93.619,8 lira devlet katkısı alabilecek. Tabi ki, devlet katkısını alıp sistemden hemen çıkmak diye bir şey yok. Devlet katkıları sistemde kalınan süreye göre kademeli olarak alınabiliyor. Sistemde sadece 10 yılı ve 56 yaşını aynı anda tamamlayanlar ile vefat ve maluliyet durumlarında devlet katkılarının tamamını almaya hak kazanılıyor.
OKS KATKI PAYI
Otomatik katılım tarafında katkı payı tutarını ölçmek için de aylık brüt asgari ücret kullanılıyor. Çalışanların maaşlarından her ay kesilen katkı payı tutarı, aylık brüt asgari ücretin yüzde 3’ünden az olamıyor. Peki öyleyse, OKS tarafında 2024 yılının en düşük katkı payı tutarı ne oldu, derseniz; aylık brüt asgari ücretin yüzde 3’ü olan 780 liraya ulaştı.
HACİZ VE REHİNDEN MUAFİYET
Bireysel emeklilik sisteminde her bir katılımcının birikiminin; sistemde bulunulan ay sayısı ile o dönem geçerli olan aylık brüt asgari ücret tutarıyla çarpılmasıyla bulunacak tutarı, haciz ve rehine konu olamıyor. Aylık brüt asgari ücretin artmış olması haciz ve rehine konu edilemeyecek birikim tutarının da artmasını sağladı. Örneğin; geçen yıl sistemde 10 yılı tamamlayan bir katılımcının birikiminin, 2.400.300 lirası haczedilemiyordu. Bu yıl bu tutar 3.120.660 liraya ulaştı.
KESİNTİLER
Katılımcıların katkı payı veya birikimlerinden bir yılda giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi olarak alınabilecek tutar, aylık brüt asgari ücretin %8,5’uğunu aşamıyor. Buna göre 2025 yılında kesilebilecek giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi tutarı en fazla 2.210,47 lira olabilecek. Kesinti rakamının büyümesiyle sisteme girerken giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi olmayan planları tercih etmek daha önemli hale geldi.
Gönüllü BES tarafındaki katılımcılardan giriş aidatı ve yönetim gider kesintileri beş yıl süreyle yapılabiliyor, altıncı yıldan itibaren bu kesintiler uygulanamıyor. Olası şekilde sistemden beş yıl doldurmadan ayrılan katılımcılardan, giriş aidatı ve yönetim gider kesintileri 5 yıllık toplu olarak alınabiliyor. Yıllık 2.210,47 liraya ulaşan giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi 5 yıl için uygulandığında 11.052,34 liraya ulaşıyor.
DEVLET KATKISIYLA KESİNTİ KONTROLLERİ
1 Ocak 2016 tarihinden itibaren, sistemden ayrılma durumunda katılımcıların birikimlerinden yapılan giriş aidatı ve yönetim gider kesintileri devlet katkısı hesabındaki birikim ile kontrol ediliyor. Kesinti tutarı fazla çıkarsa, fazla olan tutar katılımcının hesabına iade ediliyor. Bu kontrolün uygulanabilmesi içinde de yine karşımıza ’ölçüt’ olarak aylık brüt asgari ücret çıkıyor. Giriş aidatı ve yönetim gider kesintilerinin devlet katkılarıyla kontrol edilebilmesi için sözleşmedeki birikimin yıllık brüt asgari ücretin 10 katını aşmaması ve düzensiz ödeme statüsünde olmaması gerekiyor. Buna göre toplam birikim 3.120.660 lirayı aşarsa kesintiler ile devlet katkısı karşılaştırılmayacak ve kesinti iadesi yapılmayacak.
https://www.zeynepcandanaktas.com/blog/2021/2/6/kesinti-iadeleri-yeni-yilla-basliyor