BİST 100 NEREYE?
Yukarıda soldaki resim BİST 100’ün dolar bazında aylık grafiği iken, sağdaki TL bazındaki aylık grafik. Her iki grafikte de 2001-2002’de oluşan tabandan başlayan yukarı yönlü hareket izleniyor. Dolar bazındaki grafikte Elliot Dalga sayımına göre 5 dalgalık çıkış trendi 2013 yılında 50 bin seviyesinde oluşan zirve ile sona eriyor. 2013 yılından bu yana dolar bazında düşüş trendinde olan BİST 100’de son düşüş dalgasında taban arayışları gözleniyor. BİST 100 dolar bazındaki uzun vadeli destek bölgelerine yaklaşmış gibi görünüyor. Son olarak 13 bin seviyelerinde destek bulan BİST 100’de ilk destek 2009’da test edilen 12,3 bin seviyeleri. Daha güçlü destek ise 10 binlerde.
Sağdaki grafikte ise BİST 100’ün 2001-2002’deki tabandan başlayan yükseliş trendinin 5 nolu atılım dalgası (mor çizgilerle gösterilmiş) ile 124 bindeki tarihi zirveye ulaştığı görülüyor. Şimdi bir düzeltme içinde olan piyasada hareketin ne yana evrileceği merakla bekleniyor. TL bazında 124 binde oluşan zirveden başlayan hareket bir ana düzeltmeye dönüşebilir. Düzeltmeler iki şekilde gerçekleşebilir. Ya derin geri çekilme ve ardından hızlı toparlanma ya da yatay sıkışık ama zaman olarak uzun sürecek bir hareket. BİST 100’de 124 binden başlayan düzeltmenin sertliği zaman içinde yumuşasa da piyasalardaki risk algısını tersine çevirecek bir gelişme olmadıkça, destek arayışları devam edecek gibi görünüyor.
Peki, böyle bir grafik görünümünde yatırımcılar ne yapmalı? Daha önce yazmış olduğum ‘5. Dalgada Yatırım’ adlı çalışmada https://www.zeynepcandanaktas.com/blog/2018/12/17/5-dalgada-yatirim Piyasaların 5. dalgada hangi verilerle hareket ettiğini anlatmaya çalışmıştım.
-Öncelikle 2001-2002’deki tabandan başlayan ana çıkış trendinde bir ana düzeltmeye dönüşebilecek süreç içinde olduğumuz unutulmamalı. Yani yaklaşık 18 yıl süren bir trendin %25 düzeltmesi 4-5 yıl, %38,2 düzeltmesi 6-7 yıl, %50 düzeltmesi 9-10 yıl ve % 61,8 düzeltmesi 11-12 yıl (taban oluşturup, zirveyi tekrar geçmesi) olarak hesaplanabilir. Düzeltmenin zaman ve fiyat olarak nerede destek bulabileceğine dair ancak varsayımlarda bulunabiliriz. TL bazında uzun vadeli yükselen trendini aşağı yönde kıran BİST 100’de (aylık grafikte) ilk destek güçlü destek 89 bin, 86 bin ve 80 binde iken, dolar bazında ise 10-12 bin aralığı gibi görünüyor. Dolar bazında yaklaşık 7 yıldır devam eden düzeltme sürecinin olduğu göz önüne alındığında TL bazında asgari 1-2 yıllık bir düzeltmeden söz edilebilir.
-5. Dalgalar büyük yatırımcıların hepsinin malda olduğu ve artık piyasaya yeni yatırımcının gelmeyeceği dalgalardır. Gerçekten de bütün büyük fonlar, şirketler hatta neredeyse Merkez Bankaları hisse senedi piyasalarında. Hatta büyük şirketlerin fiyat yükselişlerinin arkasında kendi hisselerine yatırım yapmalarının geldiği ifade ediliyor. Dışarıdan gelip piyasayı sırtlayıp, götürecek pek kimse kalmamış görünüyor. 2008-2009’dan beri piyasalar para bolluğu ve Merkez Bankalarının desteğiyle zirvelere ulaştı.
-Bilindiği gibi hisse senedi yatırımları riskli yatırımlardır. Piyasada yorumcular çok nadir olarak ‘sat’ tavsiyesinde bulunur. Genel yaklaşım satamıyorsan ‘uzun vadeli yatırımcı ol’ şeklindedir. Şimdiye kadar çalışan bu varsayım artık çok uzun zamanlar çalışmayabilir. Yani aldıkça piyasa daha da aşağı gelebilir. Bu nedenle hiçbir zaman portföyün tamamı hisse senedinde olmasın. Hisse senedine yatırılabilecek portföy uzun süre ihtiyacınızın olmayacağı bir tutar olmalı.
